Mowy wygłaszane na zakończenie roku szkolnego, to obyczaj znany niemal od zawsze.
Zazwyczaj wygłasza je dyrektor szkoły i nawiasem mówiąc jest to dość trudne zadanie, bo czynić to musi z roku na rok, a przemówienie zawsze musi być inne. Bardzo często zdarza się, że głos zabiera przewodniczący rady rodziców. Rzadziej przemawia ktoś w imieniu uczniów, ale i to powoli staje się standardem.
Ogólne zasady
Przemówienie na zakończenie roku szkolnego w szkole podstawowej, liceum i technikum czy też pożegnanie klas maturalnych, a nawet w przedszkolu, to bez względu na to kto je wygłasza – dyrektor, rada rodziców czy uczniowie – posiada w sobie pewne ogólne zasady. Zanim więc przejdziemy do opisu szczegółowego tych przemówień w rozbiciu na poszczególne grupy mówców określmy kanon.
Otóż mowa taka powinna być „lekka” w swym wyrazie, a zarazem w miarę zwięzła. Należy mieć bowiem na uwadze, że przed przemawiającym stoi dość zniecierpliwiona grupa dzieci lub młodzieży, która jak najszybciej chce wziąć świadectwa i cieszyć się wakacjami. Drugim ważnym elementem jest też nieco żartobliwy ton przemówienia. Moment jest radosny tak dla uczniów, jak i dla nauczycieli. Trzeba więc zastosować wyjątkowy ton wypowiedzi.
Przemówienie dyrektora szkoły
Zakończenie roku szkolnego, to pewnego rodzaju podsumowanie ostatnich dziesięciu miesięcy w liceum, czy szkole podstawowej lub przedszkolu. Należy więc wspomnieć o osiągnięciach uczniów, ale także o walce edukacyjnej grona pedagogicznego. Wypada podziękować rodzicom za zaangażowanie i włączenie w pracę wspólnoty szkolnej. Zwracając się do uczniów, bez względu na osiągnięcia jakie osiągali, trzeba podnieść ich na duchu, zwracając uwagę, że z pewnością każdy zrobił tyle na ile go stać i trochę więcej. Życzenia miłych wakacji mogą być uzupełnione prośbą o to, aby każdy z uczniów był ostrożny, by cały i zdrowy wrócił do nauki we wrześniu. Przemówienie dyrektora szkoły na koniec roku szkolnego musi mieć jednak odrobinę inną formę ze względu na to jaka to jest szkoła. W szkole podstawowej przemowa musi być prostsza od tej wygłaszanej w liceum.
Przemówienie przedstawiciela rady rodziców
Koniec szkoły dla rodziców jest przede wszystkim okazją do wyrażenia swojej wdzięczności za edukację, wychowanie i opiekę nad dziećmi. Dlatego też przemówienie przewodniczącego w imieniu rady rodziców powinno zawierać elementy podziękowania. Aby wzmocnić efekt można przedstawić sukcesy uczniów na olimpiadach wiedzy, sukcesy w sferze sportowej i artystycznej podkreślając, że bez wielkiego zaangażowania ze strony grona pedagogicznego nie byłoby to możliwe. Wielkim i często spotykanym błędem spotykanym podczas przemówienia rodziców na zakończenie roku w szkole jest brak podziękowań dla osób pracujących w placówce szkolnej, a nie związanej z nauczaniem. Koniecznie trzeba uwzględnić pracowników administracyjnych od sprzątaczki po sekretarkę dyrekcji.
Przemówienie uczniów
Jest to jedno najmniej spotykanych przemówień. Najczęściej wygłaszane jest w ostatnich klasach – szczególnie na zakończenie liceum, technikum i szkole podstawowej. Trzeba jednak zaznaczyć, że taka forma pożegnania ze swoim nauczycielem jest niezwykle miła i z pewnością pozostaje w pamięci wychowawcy. Przemówienia uczniów na zakończenie nauki w szkole, oprócz standardowych podziękowań i przekazaniu wyrazów wdzięczności powinno zawierać elementy wspomnień. Trzeba przypomnieć swoje pierwsze wrażenia po przyjściu do klasy, przypomnieć miłe chwile np. na wycieczce, a nawet – jeśli takie sytuacje były – momenty, gdy wychowawca stawał murem za swoimi wychowankami. Oczywiście trudno wymienić wszystko co mogło się zdarzyć lecz przemówienie dla wychowawcy powinno wzruszać, a jednocześnie wywoływać uśmiech słuchaczy.
Zakończenie roku szkolnego jest momentem specyficznym. Należy trzymać się zasady, aby przemówienie – czy to dyrektora, rodziców czy uczniów – wyczerpywało temat, ale nie wyczerpywało słuchaczy.
