Rocznica uchwalenia Konstytucji uchwalonej 3 maja 1791 roku jest okazją do wygłoszenia przemówienia przez oficjeli na różnych stanowiskach politycznych, rządowych i samorządowych. 3-majowe przemówienie wygłasza wójt i burmistrz, przedstawia prezydent i sekretarz miasta, polityk z rady miasta lub gminy, ale także poseł lub senator. Często się też zdarza, że przemowa na 3 Maja wygłaszana jest przez dyrektora szkoły, prezesa fundacji albo jakiegoś stowarzyszenia lub innej instytucji.
Jak skonstruować przemówienie z okazji uchwalenia Konstytucji 3 Maja?
W tym dniu uroczystości odbywają się zazwyczaj na szczeblu państwowym, ale także lokalnym. Skupmy się na tym drugim aspekcie, gdyż rozprzestrzenia się on na znacznie większą liczbą osób niż tam, gdzie celebruje się to centralnie. Przemówienie okolicznościowe z tej okazji, oprócz typowych fraz w których zawiera się powitanie, podziękowania i pożegnanie musi zawierać następujące elementy:
1. Przedstawienie historycznego znaczenia Konstytucji 3 Maja. Trzeba jednak tak przygotować przemówienie, aby słuchacze po raz kolejny, jak każdego roku nie męczyli się wysłuchiwaniem znanych im spraw. Należy poświecić trochę czasu i wysiłku, aby odnaleźć fakty i cytaty z tamtych czasów, które nie są powszechnie znane. Tak to już bowiem jest, że większość ludzi lubi słuchać historycznych, zaskakujących historyjek. Wtedy nie jest ważne czy mowa przedstawiana jest przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta czy też sekretarza albo posła. Takie przemówienie zawsze wzbudzi zainteresowanie, a niejednokrotnie podziw nad erudycja mówcy i nad znajomością 3 majowej rzeczy.
2. Oczywistym jest to, że nie możemy się skupić tylko na historii. W zgrabny sposób należy przejść do spraw bieżących i powiązać je z historią. Nie będziemy tu opisywać jak to zrobić, gdyż przed przystąpieniem do pisania jakiegokolwiek przemówienia należy przyjąć właściwą tezę, którą obudujemy zdaniami. W zależności od poglądów politycznych, stanowiska, audytorium lub nawet od tego jaki efekt pragniemy uzyskać, ta teza może być różna. Dlatego też nie sposób tej kwestii usystematyzować jednak te sprawy uczyni ten, kto jest biegły w tworzeniu przemówień na 3 Maja.
3. Bardzo dobrym sposobem na wzmocnienie emocji wyrażonych w przemówieniu jest odniesienie się do własnych przeżyć. Nie zawsze muszą być one autentyczne. Można je podkolorować, ale ogólnie rzecz biorąc należałoby wspomnieć o własnych przeżyciach związanych z 3 Maja. Oczywiście nie może być to kłamstwo, które ktoś będzie mógł zweryfikować. Przemowa powinna opowiadać o odczuciach, faktach weryfikowalnych, a jeżeli są koloryzowane, to tylko o emocjach i odczuciach. Tego nikt nie sprawdzi.
Podsumowując: oficjalne przemówienie na 3 Maja wygłaszane przez prezydenta miasta, burmistrza, albo wójta lub dyrektora szkoły powinno zawierać wątki ogólnopolskie, ale przede wszystkim lokalne. Bez nich mowa będzie niepełna. Przemówienie z okazji rocznicy Konstytucji 3 Maja wypowiadane na forum ogólnopolskim powinno odnosić się przede wszystkim do historii i spraw wszystkim ogólnie znanym.
Na koniec jedna uwaga. 3 Maj jest świętem wszystkich Polaków i chwila przemówienia wymaga, aby nie wypominać sobie tego, co się wypomina się każdego dnia. Unikać pretensji i nie wylewać z siebie żółci.